De martelkamers van Idi Amin

In stilte lopen we het pad af naar de duisternis onder de grond. Het voelt of we op weg zijn naar het ‘Auschwitz van Oeganda’. Het besef dat 25.000 mensen deze zelfde weg liepen op weg naar hun dood, grijpt naar de keel. Een stukje geschiedenis dat je moet kennen om te kunnen begrijpen hoe groot de wond is die de dictatuur in de jaren ‘70 heeft geslagen.

Het groene gras verbergt de plek waar de geschiedenis van Oeganda voorgoed een zwart randje kreeg. De plek waar 25.000 levens hun einde vonden. Kansloos door de dodelijke combinatie van water en stroom. Allen slachtoffer van politieke haat die de onverzadigbare drang naar macht met zich mee bracht.

Het zijn de afdrukken op de muur die mijn aandacht trekken als onze gids de zwartste bladzijde uit de Oegandese geschiedenis in een paar minuten probeert samen te vatten. Zijn woorden vervliegen als die ene hand op de muur hetzelfde verhaal probeert te vertellen. Een verhaal van pijn; onmacht en wanhoop. De woorden ‘Idi Amin’ vervolgen het verhaal met een diepgewortelde boosheid. Een boosheid die versterkt wordt door de boodschap van een kleinzoon die zijn oma op deze plek verloor. Het is vervolgens het woord ‘cry’ dat me naar de keel grijpt en in vier letters een glimp laat zien van het verdriet dat deze plek nog generaties met zich mee laat dragen.

Idi Amin: ‘De Slachter’… De man die zichzelf overschreeuwde met zijn grootheidswaanzin naar de buitenwereld. In zijn voormalige wapenkamers werkt hij verborgen en manipulatief aan een duister initiatief. Zijn plan van haat en wraak is gericht op zijn politieke vijand Obote. Een duister plan dat lange tijd binnen de muren onder het groene gras blijft. 

Het duurt lang voordat men in Oeganda door krijgt waar de gedumpte lijken in de straten van Kampala vandaan komen. Het duurt lang voordat Oeganda weet op welke wijze de ‘politieke waarschuwingen’ aan hun einde kwamen. Het duurt TE lang voordat er een einde komt aan de vele executies in de later benoemde ‘martelkamers’.

De bevestigingsbeugels van de stroomdraden hangen er vandaag de dag verlaten bij. De vroeger volgepropte cellen echoën niets meer dan het geluid van leegte en de dreiging van het water beperkt zich tot een plasje water waar mijn slippers in stilte door heen stappen. De dreiging en het gevaar van de onvoorspelbare ‘King of Schotland’ is voorbij.

Vandaag is de gruwelijke werkelijkheid van toen niets meer dan geschiedenis. Een wond die door de huidige generatie heen langzaam heelt. Een ‘les’ voor een ieder die de afdrukken op de muur heeft gezien. Een opdracht: ‘I never forget’! 

Reina Schenkel